Dijitalleşme Nedir?
Dijitalleştirme, verilerin bilgisayar ortamında sayısal formata çevrilerek, depolanması ve istenildiği zaman üzerinde işlem yapılarak kullanılmasıdır.Diğer bir ifadeyle, yeniden formatlayarak saklama işlemidir.
Dijitalleşmenin Tarih Araştırmalarında ve Yazım Sürecindeki Yeri Nedir?
Bugün elimizde olan teknolojik ya da daha doğru ifade ile dijital imkanlar-kaynak ve veri oluşturma, ileri analiz ve görselleştirme yapma, 3D modelleme ve yazıcı çıktıları alma- tarihin herhangi bir döneminde herhangi bir konuyu çalışan araştırmacı için konuya dair kaynaklara ulaşma,bunları okuma, analiz etme, dönem bağlamında konuyu tarihselleştirme ve yazma sürecini de kapsar hale gelmiştir. Tüm bu kaynakların rahat ulaşılabilir bir şekilde herkesin erişimine açılacak olması ve rahat kullanımı tarih araştırmalarının daha kapsamlı ve kolay bir şekilde yapılmasını sağlar.
DİJİTALLEŞMENİN OLUMLU ETKİLERİ
1.Depolama ve Ulaşılabilirlik
2.Esneklik
Esneklikle, kaynakların farklı dijital medya araçlarında saklanması kastedilmektedir. Yani kaynakların metin, imaj ve hareket eden resimler halinde saklanabilmesi mümkün olmaktadır. Esneklikle aynı zamanda bu medya araçları metin üzerinde bir arada sunulabilir. Bu avantaj, metni daha etkileyici kılmasını sağlar.
3.Değştirilebilirlik
Dijital metinler nihaî ve değişmez değillerdir. Üzerinde hiçbir iz bırakmadan
değiştirilebilir, düzeltilebilir veya silinebilir. Bu avantaj, dijital metinlerin gücel kalmasına ve herhangi bir hatayı değiştirmeyi sağlar.Ama bunun olumsuz yanları da vardır.
4.Yapay Zeka
Yapay zekâ teknolojileri, tarih araştırmalarında yenilikçi yaklaşımlar sunarak veri analizini daha etkin ve verimli hale getirmektedir. Büyük veri setlerinin hızlı ve doğru bir şekilde analiz edilmesi, gizli kalıpların ve ilişkilerin keşfedilmesi, metin ve görüntü işlemedeki gelişmeler sayesinde tarihçiler, geçmişe dair daha derin ve kapsamlı anlayışlar geliştirebilirler.5.Tarih Üretimi
Bahsettiğimiz esnekliğin tarih üretimine yol açtığını görüyoruz. Öyle ki, arşiv belgelerinin ve ilgili literatürün İnternet üzerinden erişilebilir olması ve bunun, yukarıda bahsettiğimiz esnekliğin sağladığı imkânlarla, profesyonel olmayan kişiler tarafından bile kullanılır hale gelmesi, yeni tarihlerin üretilmesinin önünü açmıştır.
6.Tarih Eğitimi
Teknoloji destekli tarih dersleriyle öğrencilerde, tarihsel bir metindeki gerçek anlamı kavramak için gereken olayın geçtiği mekânı, olayla ilgili ilişkileri doğru değerlendirme ile kazanılabilecek tarihsel kavrama, tarihsel analiz ve yorumlama becerilerinin; olayları farklı boyutlarla değerlendirerek tarihsel düşünme becerilerinin (kronolojik düşünme, tarihsel kavrama, tarihsel analiz ve yorum) geliştirilebileceği söylenebilir.
DİJİTALLEŞMENİN OLUMSUZ ETKİLERİ
1.Veriyi İndirgemesi\Analiz Hataları
Metinlerin veriler halinde parçalanması ve analiz edilmesi için karmaşık algoritmaların kullanılması, bazı metinlerin [özellikle edebi metinlerin(roman, gazete vb.)] özü kaybolması ve tadı kalmamasına yol açar.
2.Güvenilirlik\Bilgi Kirliliği
Dijital teknolojinin en önemli etkilerinden biri güvenilirlik konusundadır. Çünkü İnternet doğru ile yanlış, önemli ile önemsiz, kalıcı ile geçici arasında bir ayrım yapmamakta, bilgisayar ekranında görünen her şey diğeri ile aynı nitelik ve inanılırlığa sahip olmaktadır. Bununla birlikte internette bilginin değiştirilmesi ile ilgili pek yasa bulunmadığı nedeniyle bilgilerde sahtelik yapma kolaylaşır.
3.Sürdürebilirlik
Şimdiki dijital kayıtları muhafaza edemediğimizden kaybediyoruz. Çünkü nasıl muhafaza edileceği konusunda çok az çalışma vardır. Aynı zamanda bazı dijital kayıtlar siber saldırılara maruz kalabilir.
4.Erişilmezlik
İnternet ve dijitalleşme konusundan bahsederken, erişilmezlikten bahsetmek garip görünebilir. Fakat şu gerçektir ki, erişilebilirlik ve çeşitliliğe rağmen, potansiyel bir erişilmezlik ve tekel gibi gerçek tehditler de bulunmaktadır.
5.Teknik Arızalara Eğilimi
SONUÇ
Tarihçilik sahası gibi büyük veriye sahip alanlarda bu imkanlarlın kapsamında bilgi üreteceği öngörülmeli, dolayısıyla da tarihçilerin bu imkanlarla bilgi üretmeye ve imkanların etkileri karşısında hazır olmaları beklenir. Bununla birlikte tarihçilerin dijitalleşmeden gelen olumsuz etkilerinin en aza indirmeleri de beklenir.